Zabytki w Lublinie
* Brama Krakowska - brama wjazdowa na Stare Miasto, pozostaÅ‚ość murów obronnych z XIV wieku; zbudowana w stylu gotyckim, w XVIII wieku nadano jej rys barokowy. NiegdyÅ› grano z niej HejnaÅ‚ Miasta Lublina
* Brama Grodzka - pierwotnie brama w murach miejskich, pod koniec XVIII wieku przebudowana wg projektu Dominika Merliniego na kamienicę z drogą prowadzącą ze Starego Miasta na zamek, obecny jej kształt pochodzi z XVIII wieku, aż do wojny łączyła Stare Miasto z dzielnicą żydowską.
* Zamek z KaplicÄ… ZamkowÄ… - pierwotnie zbudowany w XII wieku, w XIII wieku dobudowano do niego romaÅ„ski donżon (wieżę mieszkalno-obronnÄ…), wielokrotnie przebudowywany, podczas okupacji niemieckiej mieÅ›ciÅ‚o siÄ™ tam wiÄ™zienie, później na takie same cele Zamek zaadaptowaÅ‚o NKWD, dopiero w poÅ‚owie lat 50. XX wieku powstaÅ‚o tu muzeum. Kaplica zamkowa pw. Å›w. Trójcy wybudowana jako fundacja Kazimierza Wielkiego to jeden z najcenniejszych zabytków w Polsce, pokryty rusko-bizantyjskimi freskami z 1418 roku, powstaÅ‚ymi na zamówienie WÅ‚adysÅ‚awa JagieÅ‚Å‚y.
* Archikatedra - pierwotnie koÅ›cióÅ‚ jezuitów, zbudowany w latach 1586-1604, jeden z najstarszych barokowych koÅ›cioÅ‚ów poza WÅ‚ochami, pierwszy rozpoczÄ™ty koÅ›cióÅ‚ barokowy w Polsce. Projektowany byÅ‚ przez Giovanniego MariÄ™ Barnardoniego i Giuseppe Brizio, architektów jezuickich. Po pożarze w 1752 roku przebudowany na późnobarokowy wg projektu jezuity Franciszka KoźmiÅ„skiego, w 1757-8 roku sklepienia pokryte freskami przez Józefa Mayera. Z wystroju XVII wieku zachowaÅ‚ siÄ™ wielki oÅ‚tarz, obrazy Franciszka Lekszyckiego, kompletny wystrój kaplicy Olelkowiczów-SÅ‚uckich ze stiukami przypisywanymi Janowi BaptyÅ›cie Falconiemu oraz nagrobek Marcina LeÅ›niowolskiego. PozostaÅ‚e elementy wystroju (malowidÅ‚a, oÅ‚tarze, liczne obrazy, nagrobki) pochodzÄ… z okresu odbudowy po pożarze w 1752 roku. Ponadto w koÅ›ciele znajduje siÄ™ gotycka chrzcielnica i epitafium poety Sebastiana Klonowica, przeniesione z rozebranego w XIX wieku koÅ›cioÅ‚a farnego.
* KoÅ›cióÅ‚ Dominikanów - zbudowany w XIV wieku, obecny ksztaÅ‚t zyskaÅ‚ po przebudowie w koÅ„cu XVI wieku (po katastrofalnym pożarze w roku 1575), z wyposażeniem w wiÄ™kszoÅ›ci z II. poÅ‚. XVIII w. Przy koÅ›ciele znajduje siÄ™ 11 kaplic, z których najważniejsze to: kaplica Firlejów (ze sklepieniem w tzw. typie lubelskim) oraz symetryczna do niej kaplica OssoliÅ„skich, na przedÅ‚użeniu prezbiterium kaplica Tyszkiewiczów (Åšw. Krzyża) z poÅ‚. XVII wieku, z monumentalnym freskiem przedstawiajÄ…cym SÄ…d Ostateczny w kopule i stiukami Jana Batysty Falconiego oraz najmÅ‚odsza - MB Paryskiej z I. poÅ‚. XVIII w. WewnÄ…trz jednej z mniejszych kaplic (Szaniawskich) znajduje siÄ™ pokaźny obraz przedstawiajÄ…cy pożar Lublina w 1719 roku. W koÅ›ciele tym do kradzieży w 1991 roku przechowywana byÅ‚a jedna z najwiÄ™kszych na Å›wiecie relikwii Krzyża Åšw., najprawdopodobniej znajdujÄ…ca siÄ™ wczeÅ›niej kolejno w Jerozolimie, Konstantynopolu i Kijowie, a która do Lublina dotarÅ‚a ok. 1420 roku.
* KoÅ›cióÅ‚ Bernardynów - pierwotnie późnogotycki, zbudowany w koÅ„cu XV wieku, przebudowany w latach 1602-1607 w tzw. typie lubelskim przez Jakuba Balina.
* KoÅ›cióÅ‚ Bernardynek, obecnie Jezuitów - wzniesiony ok. poÅ‚. XVII wieku, przebudowany w poÅ‚. XVIII po pożarze, wewnÄ…trz malowidÅ‚a i liczne obrazy z XVII-XVIII wieku.
* KoÅ›cióÅ‚ Åšw. Ducha - pierwotnie szpitalny, zbudowany w 1419 roku w stylu gotyckim, później wielokrotnie przebudowany, zwÅ‚aszcza w XVII wieku w tzw. typie lubelskim. Znajduje siÄ™ w nim zespóÅ‚ oÅ‚tarzy późnobarokowych, otoczony kultem obraz Matki Bożej i liczne inne obrazy z XVII-XVIII wieku.
* KoÅ›cióÅ‚ Brygidek wzniesiony z fundacji WÅ‚adysÅ‚awa JagieÅ‚Å‚y jako wotum za zwyciÄ™stwo grunwaldzkie, zbudowany w latach 1412-1426. Gotycki, przeksztaÅ‚cony na pocz. XVII wieku, na strychu zachowane gotyckie malowidÅ‚a, w koÅ›ciele ciekawy cykl obrazowy ukazujÄ…cy żywot Å›w. Brygidy Szwedzkiej, zaÅ‚ożycielki zakonu. ByÅ‚ to pierwszy klasztor brygidek na terenie Królestwa Polskiego. Na pocz. XVII wieku brygidki lubelskie rozprzestrzeniÅ‚y siÄ™ po wschodnich ziemiach Rzeczypospolitej, zakÅ‚adajÄ…c nowe klasztory m.in. w Wilnie, BrzeÅ›ciu nad Bugiem, Samborze. Przy koÅ›ciele duży klasztor z częściowo zachowanymi wnÄ™trzami - m.in. piÄ™kny refektarz na parterze skrzydÅ‚a poÅ‚udniowego, ze stiukami w tzw. typie lubelskim.
* KoÅ›cióÅ‚ Å›w. MikoÅ‚aja na Czwartku - wg tradycji najstarszy koÅ›cióÅ‚ Lublina, zaÅ‚ożony przez Mieszka I. Czwartek, jak wskazuje nazwa byÅ‚ osiedlem targowym, w którym w czwartki odbywaÅ‚y siÄ™ targi. KoÅ›cióÅ‚ Å›w. MikoÅ‚aja obsÅ‚ugiwaÅ‚ wczesnoÅ›redniowiecznÄ… osadÄ™ targowÄ… na Czwartku - wezwanie to jest czÄ™ste w przypadku koÅ›cioÅ‚ów w dawnych osadach targowych. Obecny koÅ›cióÅ‚ murowany pochodzi z I poÅ‚. XVI wieku, w murach późnogotycki, przebudowany ok. 1603 roku w stylu tzw. renesansu lubelskiego i ponownie ok. 1620.
* KoÅ›cióÅ‚ pw. Åšw. Krzyża
* KoÅ›cióÅ‚ pw. Å›w. Wojciecha
* KoÅ›cióÅ‚ pw. Å›w. MichaÅ‚a ArchanioÅ‚a
* KoÅ›cióÅ‚ Karmelitów Trzewiczkowych
* KoÅ›cióÅ‚ Karmelitów Bosych, ob. ratusz
* KoÅ›cióÅ‚ Karmelitanek pw. Å›w. Józefa
* KoÅ›cióÅ‚ Karmelitanek pw. Niepokalanego PoczÄ™cia NMP
* KoÅ›cióÅ‚ Franciszkanów, ob. Salezjanów
* KoÅ›cióÅ‚ Augustianów, ob. parafialny pw. Å›w. Agnieszki
* KoÅ›cióÅ‚ Kapucynów
* KoÅ›cióÅ‚ Reformatów
* KoÅ›cióÅ‚ i klasztor wizytek, ob. Centrum Kultury
* Teatr Stary - XIX-wieczny budynek w granicach Starego Miasta, poczÄ…tkowo mieÅ›ciÅ‚ siÄ™ tam teatr, w XX wieku także kino, obecnie budynek popada w ruinÄ™. Budynek zostaÅ‚ wpisany na listÄ™ 100 Najbardziej Zagrożonych Obiektów Åšwiatowej Straży Zabytków (WMW), programu Åšwiatowego Funduszu Zabytków (WMF).
* Trybunał Koronny - zbudowany pod koniec XIV wieku służył początkowo jako ratusz, od 1578 roku mieścił się w nim Trybunał Koronny, najwyższy sąd dla szlachty małopolskiej i ruskiej, w XVIII wieku przebudowany w stylu klasycystycznym przez Dominika Merliniego, obecnie znajduje się tam Urząd Stanu Cywilnego
* Brama Rybna - XV-wieczna brama prowadząca do Placu Rybnego, gdzie niegdyś odbywał się ożywiony handel.
* Plac po Farze - odrestaurowany plac z wyeksponowanymi fundamentami XIII-wiecznego kościoła farnego św.Michała.
* Stary cmentarz żydowski - ul. Sienna
* Nowy cmentarz żydowski - ul. Walecznych
* Synagoga Chewra Nosim - ul. Lubartowska 8
* Majdanek
